Proces zaniku tkanki kostnej postępuje wraz z wiekiem. Nasilają go:
• choroby przyzębia (związane z obecnością płytki bakteryjnej),
• przewlekłe stany zapalne jamy ustnej (np. zmiany zapalne w okolicach wierzchołków korzeni zębów).
W wyniku utraty zębów dochodzi do zaniku kości wyrostków zębodołowych. Proces ten może trwać w okresie około pół roku do dwóch, a nawet kilkunastu lat. Zanik tego typu jest spowodowany brakiem czynności tkanki kostnej po usunięciu zębów oraz gorszym ukrwieniem „niepracującej” tkanki. Stopień nasilenia procesów zanikowych jest uwarunkowany indywidualnymi cechami pacjenta, stanem zdrowia oraz zastosowaniem szybkiej terapii odtwarzającej utracone tkanki.
Do czynników niekorzystnych, wspomagających zanik, należą: osteoporoza, zaburzenie poziomu wapnia, fosforu i wit. D we krwi, zaburzenia hormonalne (gł. spadek poziomu estrogenów), zła dieta.
Czynniki zmniejszające nasilenie procesów zanikowych po utracie wielu zębów:
• pozostawienie jak największej liczby własnych korzeni zębów i zastosowanie protez typu overdenture,
• jeżeli pozostawienie własnych zębów jest niemożliwe – zastosowanie implantów i protez typu overdenture opartych na wszczepach implantologicznych.
W przypadku pojedynczych braków zębowych zastosowanie implantów jako terapii po usunięciu zęba powoduje zatrzymanie procesu zaniku kości, ponieważ implant funkcjonuje jak korzeń naturalnego zęba i utrzymuje czynność oraz ukrwienie tkanki.